PHP ile programlama dünyasına hoş geldiniz! Bu yolculuktaki ilk ve en önemli adımlardan biri, verileri saklamamızı ve yönetmemizi sağlayan değişkenleri anlamaktır. Değişkenler, bir programın hafızasında bilgi tutan isimlendirilmiş kutucuklar gibidir. Bu rehberde, PHP’de değişkenlerin nasıl tanımlandığını, isimlendirme kurallarını ve en temel yapı taşı olan $ işaretinin önemini ele alacağız. Ayrıca, metin (string), tamsayı (integer), mantıksal (boolean) ve dizi (array) gibi en yaygın veri tiplerini uygulamalı örneklerle inceleyeceğiz. Son olarak, bu değişkenlerde sakladığımız verileri kullanıcıya göstermek için kullanılan echo ve print komutlarının nasıl çalıştığını ve aralarındaki farkları öğreneceğiz. Bu temel bilgiler, PHP ile daha karmaşık uygulamalar geliştirmeniz için sağlam bir zemin oluşturacaktır.
PHP’de değişkenlerin temeli: $ işareti ve isimlendirme kuralları
PHP’de bir değişken tanımlamanın en belirgin ve zorunlu kuralı, değişken adının başına dolar işareti ($) getirmektir. Bu işaret, PHP yorumlayıcısına ardından gelen ifadenin bir değişken olduğunu bildirir. Değişken tanımlamak için atama operatörü olan eşittir (=) kullanılır. Değişkenin solunda adı, sağında ise ona atanacak değer yer alır. PHP, dinamik tipli bir dil olduğu için değişkenin tipini önceden belirtmenize gerek yoktur; atanan değere göre tip otomatik olarak belirlenir.
Değişken isimlendirirken dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır:
- Değişken adları bir harf veya alt çizgi ( _ ) ile başlamalıdır. Sayı ile başlayamaz.
- Değişken adları yalnızca harf, rakam ve alt çizgi içerebilir. Boşluk veya özel karakterler (%, &, *, + vb.) kullanılamaz.
- PHP’de değişken adları büyük/küçük harfe duyarlıdır. Yani, $isim, $Isim ve $ISIM üç farklı değişkendir.
Örnek bir tanımlama:
$mesaj = “Merhaba Dünya”;
$kullanici_yasi = 25;
$_siteAdresi = “orneksite.com”;
Bu örneklerde, farklı isim kurallarına uygun olarak değişkenler oluşturulmuş ve onlara değerler atanmıştır.
Temel veri tipleri: String, Integer ve Boolean
Değişkenler farklı türde veriler saklayabilir. PHP’ye başlarken en sık karşılaşacağınız üç temel veri tipi şunlardır:
String (Metin): Tırnak işaretleri arasına yazılan karakter dizileridir. Hem tek tırnak ( ‘ ‘ ) hem de çift tırnak ( ” ” ) kullanılabilir. Aralarındaki en önemli fark, çift tırnak içindeki değişkenlerin değerlerinin yorumlanması, tek tırnak içindekilerin ise olduğu gibi alınmasıdır.
$ad = “Ali”;
echo “Hoş geldin $ad”; // Ekrana “Hoş geldin Ali” yazar.
echo ‘Hoş geldin $ad’; // Ekrana “Hoş geldin $ad” yazar.
Integer (Tamsayı): Ondalık kısmı olmayan pozitif veya negatif sayılardır. Matematiksel işlemler için kullanılırlar. Değerler tırnak işareti olmadan doğrudan yazılır.
$yas = 30;
$dogum_yili = 1994;
$gelecek_yil_yas = $yas + 1; // $gelecek_yil_yas değişkeninin değeri 31 olur.
Boolean (Mantıksal): Yalnızca iki değeri olabilen bir veri tipidir: true (doğru) veya false (yanlış). Genellikle program akışını kontrol eden koşullu ifadelerde (if-else) kullanılır.
$giris_yapildi = true;
$admin_mi = false;
Koleksiyon veri tipi: Array (Dizi)
Bazen birden fazla ilişkili veriyi tek bir değişken altında toplamak gerekir. İşte bu noktada diziler (array) devreye girer. Dizi, birden çok değeri saklayabilen özel bir değişkendir. PHP’de iki temel dizi türü vardır:
Sıralı Dizi (Indexed Array): Değerlere sayısal bir indeks (0’dan başlayarak) ile erişilir. Diziyi oluşturmak için array() fonksiyonu veya modern PHP sürümlerinde köşeli parantez [ ] kullanılabilir.
$renkler = array(“Kırmızı”, “Yeşil”, “Mavi”);
// veya $renkler = [“Kırmızı”, “Yeşil”, “Mavi”];
echo $renkler[0]; // Ekrana “Kırmızı” yazar.
echo $renkler[2]; // Ekrana “Mavi” yazar.
İlişkisel Dizi (Associative Array): Değerlere sayısal indeks yerine, sizin belirlediğiniz anahtar (key) kelimelerle erişilir. Bu, verileri daha anlamlı bir şekilde saklamanızı sağlar.
$kullanici_bilgileri = [
“ad” => “Zeynep”,
“soyad” => “Kaya”,
“yas” => 28
];
echo $kullanici_bilgileri[“ad”]; // Ekrana “Zeynep” yazar.
echo $kullanici_bilgileri[“yas”]; // Ekrana “28” yazar.
Değişkenleri ekrana yazdırma: echo ve print
Değişkenlere atadığımız değerleri veya herhangi bir metni tarayıcıda göstermek için en sık kullanılan komutlar echo ve print‘tir. Her ikisi de temelde aynı işi yapsa da aralarında küçük farklar bulunur.
echo, bir dil yapısıdır ve genellikle print‘e göre biraz daha hızlıdır. Parantezli veya parantezsiz kullanılabilir ve virgülle ayrılarak birden fazla parametre alabilir.
$isim = “Mehmet”;
$sehir = “Ankara”;
echo “Kullanıcı: “, $isim, “, Şehir: “, $sehir; // Birden fazla parametre kullanımı
print de bir dil yapısıdır ancak bir fonksiyon gibi davranır. Her zaman 1 değerini döndürür ve yalnızca tek bir parametre alabilir. Bu nedenle, genellikle hata ayıklama veya basit çıktılar için tercih edilir.
$durum = “Aktif”;
print “Kullanıcı durumu: ” . $durum; // Metinleri birleştirmek için nokta (.) operatörü kullanılır.
| Özellik | echo | |
|---|---|---|
| Dönüş Değeri | Dönüş değeri yoktur (void). | Her zaman 1 değerini döndürür. |
| Parametre Sayısı | Birden fazla parametre alabilir. | Sadece tek bir parametre alabilir. |
| Hız | Biraz daha hızlıdır. | Biraz daha yavaştır. |
Genel kullanımda, performans farkı ihmal edilebilir düzeyde olduğu için çoğu geliştirici alışkanlıklarına göre echo komutunu tercih eder.
Bu rehberde PHP’de programlamanın temel taşı olan değişkenleri kapsamlı bir şekilde ele aldık. Değişken tanımlamanın kalbinde yer alan $ işaretinin zorunluluğunu ve değişkenlere isim verirken uymamız gereken kuralları öğrendik. Metinleri saklamak için string, sayısal hesaplamalar için integer, mantıksal kararlar için boolean ve birden çok veriyi bir arada tutmak için array (dizi) gibi temel veri tiplerini örneklerle pekiştirdik. Dizilerin sıralı ve ilişkisel olmak üzere iki farklı yapıda nasıl kullanılabileceğini gördük. Son olarak, bu değişkenlerdeki bilgileri kullanıcıya sunmak için echo ve print komutlarını nasıl kullanacağımızı ve aralarındaki ince farkları anladık. Bu temel bilgileri özümsemek, PHP ile daha karmaşık ve dinamik web uygulamaları geliştirme yolunda atacağınız en sağlam adımdır.
“`
Resim Sahibi: Tim Gouw
https://www.pexels.com/@punttim